Svaki drugi slučaj šloga direktna je posledica nekog srčanog oboljenja, ističe dr Dejan Munjiza, iz Specijalne bolnice za cerebrovaskularne bolesti „Sveti Sava“
Prema podacima Specijalne bolnice za cerebrovaskularne bolesti „Sveti Sava“, oko 40 odsto šlogova posledica je oboljenja srca, naglašeno je povodom obeležavanja Svetskog dana borbe protiv moždanog udara. Ishemijski moždani udar se prepoznaje po tome što tada dolazi do prekida funkcija koje su rezultat oštećenja dela mozga zaduženog za tu ulogu – prekida govora, oduzetosti ili slabosti ruke i noge, nagle vrtoglavice, nepokretnosti, jake glavobolje ili bilo kog drugog neurološkog ispada koji je nastao naglo. Tada je potrebno hitno doći na pregled.
Kako ističe mr sci. med. dr Dejan Munjiza, kardiolog i pomoćnik direktora Specijalne bolnice za cerebrovaskularne bolesti „Sveti Sava“, moždani udar ili šlog, naziv je za teško oboljenje koje dolazi uglavnom kao „grom iz vedra neba“. On predstavlja trajno oštećenje dela mozga uslovljeno nedostakom kiseonika.
-Kiseonik do mozga, kao i do svih delova tela, stiže putem cirkulišuće krvi tako da je uzrok ovog oboljenja prekid dotoka krvi u moždano tkivo, koji traje dovoljno dugo. Ono što je u startu najbitnije shvatiti je činjenica da iako nastupa naglo često možemo predvideti kod koga će se desiti. Naime, da bi prestao dotok krvi u mozak neophodno je da arterija koja deo mozga snabdeva krvlju bude blokirana za protok, što je najčešći scenario ili da dođe do njenog pucanja i izlivanja krvi u mozgu ili oko njega što je nešto ređi mehanizam. Oba slučaja nastupaju usled faktora rizika, koji ako se ne kontrolišu, dovode do katastrofe. Poznavanjem ovih rizikofaktora identifikujmo ugrožene pojedince, a njihovom korekcijom predupređujemo moždani udar – naglasio je dr Munjiza.
Kao što krv u krvne sudove mozga dolazi iz centralnog organa krvotoka odnosno njegove pumpe – srca, tako i krvni ugrušak (tromb) može doći iz srca do krvnih sudova mozga i dovesti do iste posledice – zatvaranja krvnog suda – moždanim udarom.
-Relativno često se zanemaruje ovaj oblik nastanka moždanog udara, iako oko trećine svih oblika moždanih udara, po globalnoj statistici, nastaje upravo na ovaj način. Važno je istaći da savremena prevencija ali i lečenje ove onesposobljavajuće bolesti postoji, ali ga je potrebno sprovoditi multidisciplinarno, odnosno istovremenim učešćem većeg broja lekara različite specijalnosti koji svaki iz svog domena prevenira i leči moždani udar. To je i bio razlog zašto je osnovana ustanova ovog tipa. Ukoliko dođete dovoljno brzo na pravo mesto moguće je sprovesti savremeni oblik lečenja koji podrazumeva deblokadu krvnog suda mehaničkim putem odnosno intervencijom ili farmakološkim putem odnosno lekom sa uspostavljanjem krvotoka, ponovnog dotoka kiseonika ka mozgu i očuvanja moždanog tkiva uz značajan popravak funkcije. Još jednom naglašavam da je ključno ovo uraditi što pre, jer ukoliko nastupi definitivno oštećenje mozga uspostavljanje protoka nema nikakvu svrhu. Zato je prvi i najvažniji savet, ukoliko se desi nagli ispad do tad urednih šema ( govora, hodanja, ravnoteže, upotrebljivosti ekstremiteta) ne treba lutati po zdravstvenim ustanovama i gubiti dragoceno vreme već treba hitno doći tamo gde se pomoć može pružiti blagovremeno i na najsavremeniji način – savetuje naš sagovornik.
On naglašava da da je bitno ići redovno na internističke, kardiološke kontrole jer osim početne činjenice da je bezmalo svaki drugi moždani udar direktna posledica nekog srčanog oboljenja, danas najčešće poremećaja srčanog ritma, kardiološke bolesti kao što su arterijska hipertenzija, zatim dijabetes ili povišeni nivo masnoća leže u osnovi ateroskleroze odnosno oštećenja zida arterija što bi bio drugi stroj moždanih udara uslovljenih prekidom protoka krvi.
-Uz činjenicu da posedujemo modernu opremu, angiografsku salu za intervencije na krvnim sudovima mozga, magnetnu rezonancu, skenere kao i druge aparate – ultrazvukove, monitore za praćenje bolesnika, aparat za anesteziju, kao i mnoge druge uređaje, posedujemo i kvalitetan i iskusan kadar koji se neprekidno usavršava kako bi bili još bolji. Upravo zato se ove godine organizuje i 12. Nacionalni simpozijum o moždanom udaru koji će se održati za stručnu javnost Srbije i regiona 3. novembra ove godine u prostorijama bolnice. Valja reći da se zdravstvena delatnost u zgradi današnje bolnice „Sveti Sava“ obavlja od njene izgradnje, davne 1932. godine – ističe dr Munjiza.
Od tada pa do danas ova bolnica je prošla kroz različite oblike pružanja zdravstvenih ustanova a veliki značaj ima posleratni period kada je 1948. godine osnovana Centralna specijalistička poliklinika koja je pružala kompletnu zdravstvenu delatnost. U nju je 1952. godine premešteno takozvano noćno prijemno odeljenje koje je postojalo narednih 20 godina i njemu je lečeno oko 200.000 bolesnika. Specifičnost je u tome, što je ta ustanova jedina u Beogradu zbrinjavala hitna stanja tokom popodnevnih i noćnih sati. Centralna specijalistička poliklinika je bila svojevrstan internistički urgentni centar svog doba. U tom periodu, ali i narednih godina ovde su lečeni kako infarkti srca tako i moždani insulti. Na proslavi pedesetogodišnjice tadašnjeg Zavoda za hitna interna i cerebrovaskularna oboljenja, 1982. godine, u brošuri izdatoj tim povodom je zapisano: „Po broju lečenih bolesnika usled infarkta srca i isulta mozga, Zavod nema premca na teritoriji SFRJ“. Još tada, dakle pre nešto manje od 50 godina, u njemu je među prvima uveden sistem kategorizacije zdravstvene nege na obolele koji zahtevaju intenzivno ili poluintenzivno lečenje odnosno produženo lečenje. Uveden je sistem rane rehabilitacije bolesnika koji je redukovao, tada, smrtnost od akutnog infarkta srca sa oko 40 na oko 16 odsto. Kasnijih godina, konkretno 1986. godine je osnovan današnji Urgentni centar čiji početni internistički kadar čine zaposleni iz ove ustanove koji su premešteni i u stručnom smislu ga osnovali i unapredili edukujući naredne generacije lekara.
U tada formiranom Zavodu za cerebrovaskularne bolesti, ostao je dobro obučen i veoma iskusan kadar iz oblasti interne medicine i neurologije koji je i osnovao multidisiplinarnost u lečenju moždanog udara na ovim prostorima. Znanje se prenosilo na nove generacije dolazećih lekara, sestara i tehničara te se i do danas održao visoko stručan kadar, usko usavršen za tretman ove specifične patologije.
Danas, pored specijalista neurologije, u ovoj instituciji, rade i specijalisti interne medicine, ansteziologije, fizikalne medicine kao i subspeciajalisti kardiologije uz veliku stručnu podršku specijalista radiologije i medicinske biohemije. Upravo taj tim može pre svega da indentifikuje blagovremeno uzrok moždanog udara. Vredna pomena je i činjenica da od juna ove godine bolnica postaje deo tima Fakulteta medicinskih nauka Univerziteta u Kragujevcu koji takođe ima dugu tradiciju uzlazne zdravstvene delatnosti.
Izvor: Politika